Tot april 2023 werd de Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) in Nederland alleen aangeboden in studieverband: de TRIDENT studies. TRIDENT staat voor TRIal by Dutch Laboratories for Evaluation of Non-invasive Testing. Bij de studies werd onderzocht hoe NIPT het beste in Nederland ingevoerd kan worden. Welke keuzes maken zwangeren? Welke informatie hebben zwangeren en hun partners nodig? Hoe verloopt de introductie van NIPT?
Doel van de TRIDENT studies
Doel van de studies is nagaan hoe we in Nederland de NIPT zo goed mogelijk kunnen aanbieden. Alle stappen, van de counseling aan zwangere vrouwen en de test die gedaan wordt in het laboratorium tot aan de zwangerschapsuitkomsten, zijn bekeken. Na afloop is advies gegeven over de verdere invoering van NIPT in Nederland.
De onderzoekers waren ook geïnteresseerd in de keuzes die zwangeren (en hun partners) maken en welke overwegingen daarbij een rol spelen. Aan een deel van de zwangeren werden daarom vragenlijsten voorgelegd en interviews afgenomen.
Vergunning voor TRIDENT
In Nederland is een vergunning nodig voordat de NIPT aangeboden mag worden. De TRIDENT studies hadden een vergunning in het kader van de wet op het bevolkingsonderzoek tot 1 april 2023 en bepaalden mede de uitvoering en inrichting van prenatale screening in de toekomst. De WBO-vergunningen voor de TRIDENT studies zijn aangevraagd door leden van het NIPT consortium. De vergunningen voor TRIDENT-1 en TRIDENT-2 zijn verleend door de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en verleend na positief advies van de Gezondheidsraad.
Uitvoering
De NIPT werd ook voor april 2023 uitgevoerd in drie laboratoria van Nederlandse universitaire ziekenhuizen (Amsterdam UMC locatie VUmc, Erasmus MC Rotterdam en Maastricht UMC+).
TRIDENT-1: hoog-risico zwangeren
De NIPT was van april 2014 tot april 2023 beschikbaar binnen de TRIDENT-1 studie voor zwangeren met een verhoogde kans op downsyndroom (trisomie 21), edwardssyndroom (trisomie 18) of patausyndroom (trisomie 13) na eerste trimester combinatietest of bij een medische indicatie, als alternatief voor een vlokkentest of vruchtwaterpunctie. Uit de TRIDENT-1 studie blijkt dat de overgrote meerderheid van de zwangeren met een verhoogde kans op trisomie na counseling kiest voor de NIPT. Het gebruik van de invasieve tests is sindsdien sterk afgenomen waardoor miskramen zijn voorkomen.
Meer over de TRIDENT-1 studie vindt u hier.
TRIDENT-2: alle zwangeren
Van 1 april 2017 tot 1 april 2023 was NIPT beschikbaar als eerste screeningstest voor alle zwangeren die dat wensen binnen de TRIDENT-2 studie, als alternatief voor de combinatietest. Uit TRIDENT-2 blijkt dat de meeste zwangeren die kiezen voor prenatale screening de voorkeur geven aan de NIPT in plaats van de combinatietest.
Meer over de TRIDENT-2 studie vindt u hier.
Meer informatie
- Hier vindt u een overzicht van de TRIDENT- en gerelateerde studies.
- Hier vindt u een lijst van de publicaties van de TRIDENT-studies.
De TRIDENT studies werden mede mogelijk gemaakt door het ministerie van VWS en ZonMw.
